انشانویسی حج- سمیرا نعمت زاده از پارس آباد

حرف دل: اکنون شنبه 27 آبان و ساعت 4 صبح است و من هنوز در حال تایپ انشایم هستم، دو روز پیش هنگامی که از سالن مدرسه عبور می‌کردم نوشته‌ای نگاه مرا به خود جلب کرد و من با خواندن آن تصمیم گرفتم انشایی در مورد اثرات حج بنویسم، با اینکه وقتم خیلی کم بود اما در مقابل عشق به حج و پروردگار متعال ذره‌ای بیش نبود، پس توانستم با کمی تلاش و کمک گرفتن از کسانی که به حج رفته بودند این انشاء را کامل کنم. هر کس عقیده‌ای نسبت به حج دارد و این انشاء از این حیث برای من ارزشمند است و به نظر شخصی من رفتن به حج معادل است با رسیدن به اوج عرفان که در این صورت تو می‌توانی بخشی از پرتو نور و رحمت الهی را ببینی و سرانجام به بهشت جاویدان الهی دست یابی. امیدوارم که این انشا مورد قبول خداوند و شما عزیزان قرار بگیرد. ملتمس دعا، سمیرا نعمت زاده.

حج امانتی است الهی و چهارمین رکن اسلام است، سه رکن پیش از آن عبارتند از: نماز، زکات، روزه. در اهمیت حج همین بس که در روایت آمده است:«اگر مسلمان مستطیع شود و به مکه نرود و بمیرد شایسته نام مسلمانی نیست و یهودی یا نصرانی از دنیا خواهد رفت».

قبل از هر سخنی بهتر است به شهر مکه برویم و با خانه ی کعبه آشنا شویم.

مکه: مکه ام‌القری و مرکز ظهور دین اسلام است و گذشته از شرافت و قدمتی که از آغاز خلقت و به خصوص از زمان حضرت ابراهیم داشته، نخستین آیه‌های قرآن کریم نیز در این شهر مقدس بر حضرت محمد(ص) فرود آمد و نیز آنجا زادگاه آن حضرت و علی(ع) و فاطمه ‌زهرا(س) است.

خانه ی کعبه: کعبه دارای ساختمانی چهار گوشه است. هر یک از چهار ضلع خانه یا چهار رکن آن به نامی موسوم است، رکن شمالی را عراقی، رکن غربی را شامی، رکن جنوبی را یمانی و رکن شرقی را اسود گویند.

همه ساله دهها هزار انسان عاشق از شهر و دیار خود به سوی این شهر حرکت می‌کنند. تا با انجام حج و عمره، یکی از شکوهمند‌ترین عبادات الهی را انجام دهند. زائران بیت‌الله نسبت به این سفر دید‌گاه های متفاوتی دارند و هر کدام به میزان آگاهی و شناخت خویش از آن بهره می‌گیرند. تعدادی از حاجیان در پایان سفر، قلب خود را از عشق و محبت خدا لبریز نموده، پیروزمندانه و با حجی مقبول به شهر و دیار خود باز می‌گردند و گروهی نیز همچون انسان فرو رفته در خوابی که خواب خوش می‌دیده و ناگهان از جای خود پریده و همه چیز را خاتمه یافته می‌بینند، پس از بازگشت از حج به یکباره از خواب غفلت بیدار شده و از اینکه فرصت های ارزشمندی را به آسانی از دست داده‌اند در حسرت و اندوه عمیقی فرو می‌روند، عمری در آرزوی زیارت خانه خدا و مرقد رسول اکرم و ائمه بقیع به سر برده و هر روز و شب از خدا می‌خواستند«اَللّهُمَ اَرزُقنی حَج بَیتِکَ الْحَرام فی عامی هذا و فی کُل عام... و زیارت قبر نَبیِکَ و زیارت قبور الائمه» و حال که دعای او به اجابت رسیده به جای بهره‌مندی از سفر الهی، چند روزی را در کوچه‌ و بازارهای مکه پرسه زده و بر سر سفره‌ای آماده نشسته و دیگران از او پذیرائی کرده اند و اینک با کوله‌باری سنگین به خانه و کاشانه‌اش بازگشته و مردم به استقبالش آمده‌اند، و خاطرات سفر را جویا می‌شوند و... و با توجه به آنچه بیان شد چه نیکوست که قبل از سفر از خواب جهل و غفلت بیدار شده و با معرفت به زیارت خانة‌ی خدا و پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) برویم، تا هنگام مراجعت علاوه بر دستیابی به دریای بیکران رحمت و مغفرت الهی، در روح و جانمان تحولی بزرگ رخ دهد و تمام وجودمان رنگ الهی به خود بگیرد و در نهایت شایسته‌ی پوشیدن جامه‌ی مقدس پرهیز‌گاری باشیم.

سیر و سیاحت با انگیزه‌ی صحیح و عقلایی در قرآن کریم مورد تأیید و تشویق قرار گرفته و از مؤمنان خواسته شده که با مسافرت نمودن به گوشه و کنار جهان در سرنوشت اقوام گذشته بیاندیشند و عبرت بگیرند.

امام صادق(ع) در این باب می‌فرمایند:«در حکمت آل داوود آمده است؛ انسان عاقل را سزد که جز با سه هدف به مسافرت نرود: توشه‌ای برای فردای قیامت بر گیرد، مخارج زندگی را تأمین و ترمیم نماید، از راه حلال لذت ببرد». و همچنین حضرت علی(ع) نیز در بخشی از سخنان خود می‌فرماید:«... و بر آن کس که برای انجام حج از خانه بیرون می‌رود و در بین راه مرگ گریبانش را می‌گیرد،... بهشت را ضمانت می‌کنم». حج سفری معنوی و الهی است؛ راهیان حرم کبریایی و دلدادگان خداوند پیش از چنین سفری باید برای راهیابی به حریم عشق خود را آماده نموده و رنگ خدایی به خود بگیرند و روزنه‌های گناه و نافرمانی را از جان و دل بزدایند تا زمینه را برای پذیرش خویش در پیش‌گاه حضرت حق فراهم کنند و گذشته‌ی آلوده و ظلمت بار خود را با آب توبه بشویند، زیرا بدونِ توبه نمی‌توانیم شکوفه‌های نهال عشق و معرفت الهی را در وجودمان بنگریم. پس هم اکنون بهتر است که به نطق‌های گران بهای ائمه‌ی اطهار توجه نماییم.

امام صادق(ع) فرمود: «هنگامی که قصد حج کردی با آب توبه ی خالص گناهانت را بشوی و لباس راستی و پاکی و خضوع و خشوع را بر تن کن». در قرآن نیز خطاب به مؤمنان آمده است: «ای گروه ایمان آورندگان به درگاه خدا توبه کنید، توبه‌ای از روی اخلاص که بازگشت به گناه در آن نباشد». توبه‌ی حقیقی مراحلی دارد؛ گناهکار ابتدا باید پشیمان شود، سپس گناه را ترک کند و بعد از آن تصمیم بگیرد خود را به معاصی نیالاید. و... . بنابراین از تمامی مطالب گفته شده در می‌یابیم برای آنکه بتوانیم اثرات معنوی و روحانی حج را در زندگی مشاهده کنیم باید آمادگی لازم را برای رفتن به حج داشته باشیم و در ایام حج نیز فرصت های طلائی را از دست ندهیم. در این صورت می توانیم پس از بازگشت در زندگی فردی به کمال عرفان دست یابیم و در زندگی اجتماعی از منزلتی وصف ‌ناپذیر برخوردار باشیم، به امید خدا.